Czy niepełnoletnie dziecko może być przesłuchiwane w sądzie?

W sprawach o rozwód, separację, czy unieważnienie małżeństwa, pomimo tego że do dowodu z przesłuchania świadków stosuje się przepisy ogólne regulujące tę instytucję wprowadzono w art. 430 k.p.c. wyraźne obostrzenie, zgodnie z którym “Małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu, nie mogą być przesłuchiwani w charakterze świadków.”
Zakaz ten ma charakter bezwzględny, co oznacza że nie może być on uchylony ani wolą małoletniego, sądu ani samych stron.

Co w momencie, gdy sprawa dotyczy dziecka?
Zasadniczo przyjmuje się, że możliwe jest wysłuchanie małoletniego w tych sprawach, które go dotyczą. Chodzi głównie o sprawy, na których rozstrzyga się o władzy rodzicielskiej czy kwestiach związanych z adopcją dziecka. Warto przy tym podkreślić, że sądy często – przed wysłuchaniem małoletniego – zasięgają informacji specjalistów na temat jego rozwoju umysłowego czy stopnia dojrzałości.

Sprawy karne
Dziecko może być również świadkiem w sprawach karnych. Ograniczenie dotyczy np. sytuacji, gdy małoletni nie jest jedynym świadkiem i bez jego zeznań możliwe jest ustalenie stanu faktycznego.
Jeżeli dziecko w chwili przesłuchania nie ukończyło 15 lat, zaś sprawa dotyczy przestępstwa na tle seksualnym lub przeciwko rodzinie (np. o znęcanie), dziecko powinno być przesłuchane tylko raz – zwłaszcza, jeżeli jest osobą pokrzywdzoną.

Bardzo ważne jest by taka czynność odbywała się poza salą posiedzeń i to z udziałem biegłego psychologa lub rodzica dziecka. W przypadku spraw karnych obecność biegłego psychologa jest obowiązkowa.
W sprawach rodzinnych czy dotyczących małoletniego może okazać się, że nie zawsze będzie możliwe przebywanie z nim rodziców lub opiekunów. W takiej sytuacji powinien uczestniczyć w przesłuchaniu ktoś, komu dziecko ufa.