Podział majątku, opieka nad dzieckiem i alimenty – to kwestie, co do których rozwodzącym się małżonkom najtrudniej jest się porozumieć. Jeśli byli partnerzy nie są w stanie samodzielnie dokonać ustaleń, zrobi to za nich sąd. W swoim rozstrzygnięciu weźmie pod uwagę uzasadnione interesy małżonków, ale jeśli sprawa dotyczy dziecka, to w pierwszej kolejności będzie się kierował jego dobrem.
Nie ma jednego scenariusza, według którego przebiega zakończenie związku małżeńskiego. Parom, które nie mają dzieci i są zgodne co do tego, że chcą uzyskać rozwód, może on zostać udzielony nawet na pierwszej rozprawie. Jednak gdy strony prezentują przeciwstawne stanowiska, procedura nie zakończy się tak szybko.
Biorąc pod uwagę, że rozpadowi związku z reguły towarzyszą emocje, zdenerwowanie i nierzadko chęć zemsty na byłym partnerze, może być bardzo trudno o zachowanie spokoju i sformułowanie spójnych oczekiwań.
Spory małżonków dotyczą opieki nad dziećmi i alimentów na dzieci lub byłego partnera. Małżonek składający pozew rozwodowy może zawnioskować o podział majątku, ale to dodatkowo wydłuża i komplikuje proces.
Doprowadzenie do orzeczenia rozwodu jest najbardziej skomplikowane w sytuacji, gdy jeden z małżonków obwinia drugiego o to, że przyczyna rozpadu małżeństwa leży wyłącznie po jego stronie, podczas gdy drugi zaprzecza.
Orzeczenie rozwodu o winie wiąże się ze złożonym procesem dowodowym i wieloma wzajemnymi oskarżeniami – chyba że jeden z partnerów naprawdę poczuwa się do zniszczenia związku i nie neguje swojej wyłącznej odpowiedzialności.
Najczęstsze problemy w sprawach rozwodowych
Podział majątku
Sąd orzeknie o podziale majątku w pozwie rozwodowym, jeśli jeden z małżonków złoży taki wniosek. Zachęcamy jednak Klientów, by podział majątku przeprowadzili dopiero po orzeczeniu rozwodu.
Pochylanie się nad kwestiami majątkowymi dodatkowo wydłuża proces, zresztą sąd może odmówić dokonania podziału majątku w trakcie sprawy rozwodowej, jeśli dojdzie do przekonania, że spowoduje to nadmierne opóźnienie wydania wyroku.
Po orzeczeniu rozwodu małżonkowie mogą dokonać podziału majątku w sądzie lub przed notariuszem. Ten drugi wariant jest szybszy, ale trzeba mieć na uwadze, że małżonkowie muszą być zgodni co do tego, w jaki sposób chcą podzielić majątek.
Należy mieć na uwadze, że podziałowi podlega tylko majątek wspólny, a nie majątki osobiste każdego z małżonków!
Kwestie związane z dziećmi
Zgodnie z art. 28 Kodeksu cywilnego – można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, którym jest miejscowość, gdzie dana osoba przebywa z zamiarem zamieszkania. Miejsce zamieszkania dziecka nie stanowi problemu praktycznego, dopóki rodzice tworzą wspólne gospodarstwo domowe, ale gdy postanowią się rozejść, trzeba dokonać ustaleń w tym zakresie.
Zobacz naszą ofertę Prawo Rodzinne i Opiekuńcze
Najczęściej wyrok rozwodowy zawiera postanowienie dotyczące władzy rodzicielskiej, alimentów (o tym powiemy później) i kontaktów z dzieckiem. Miejscem zamieszkania dziecka staje się lokalizacja, w której mieszka rodzic posiadający władzę rodzicielską.
Jeśli po rozwodzie rodzice nie mieszkają razem, ale każde z nich posiada pełną władzę, miejscem pobytu dziecka jest miejsce zamieszkania rodzica, u którego dziecko przebywa stale (art. 26 par. 2 Kodeksu cywilnego).
Jeśli z kolei dziecko nie przebywa na stałe z żadnym z rodziców, bo część tygodnia spędza z mamą, a część z tatą, to rozstrzygnięcia w temacie miejsca zamieszkania dokonuje arbitralnie sąd.
Rodzice mają prawo, a nawet obowiązek utrzymywać kontakty z dzieckiem – najlepiej osobiście, ale jeśli nie jest to możliwe, telefonicznie lub przez Internet. Rozwodzący się małżonkowie mogą samodzielnie, tzn. bez udziału sądu, uzgodnić między sobą zakres i sposób kontaktów drugiego rodzica z dzieckiem. Dopiero gdy nie są w stanie poczynić takich ustaleń, rozstrzyga o tym sąd.
Wniosek o ustalenie kontaktów powinien wskazywać zakres i sposób kontaktów z dzieckiem oraz zawierać wnioski dowodowe, które przekonają sąd do ustalenia kontaktów odpowiadających wnioskodawcy.
Dokonując rozstrzygnięcia, sąd będzie się kierował przede wszystkim dobrem dziecka. Uwzględnianie interesu małoletniego jest naczelną zasadą, którą kierują się sądy rodzinne.
Alimenty i wsparcie finansowe
Każde z rodziców ma obowiązek utrzymywania dziecka i nie ma znaczenia, czy mieszka ono z nim czy z drugim rodzicem.
Gdy rodzina mieszka razem i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, oboje rodzice przekazują pieniądze na utrzymanie dziecka w ustalony przez siebie sposób. Kiedy jednak dochodzi do rozwodu, rodzic, z którym na stałe mieszka dziecko, wnioskuje o ustalenie wysokości alimentów na nie.
Orzekając rozwód, sąd obligatoryjnie określa wysokość kosztów utrzymania dziecka i należnych alimentów. W Polsce nie obowiązuje żaden „taryfikator”, który jednoznacznie pozwala ustalić wysokość alimentów. Zależą one od potrzeb dziecka i możliwości jego rodziców.
Sąd zapozna się z dokumentami, na podstawie których określi potrzeby dziecka. Mogą to być rachunki za kurs językowy czy zajęcia na basenie, ale sąd uwzględni też normalne koszty utrzymania: jedzenie, ubrania, koszt wizyt lekarskich.
Sąd bierze też pod uwagę możliwości finansowe rodzica, tak by ten rzeczywiście był w stanie regulować płatności.
Alimenty mogą zostać zasądzone nie tylko na rzecz dzieci, ale i drugiego małżonka. O ile jednak alimenty na rzecz dzieci są obowiązkowe, to dopuszczalność alimentów na rzecz małżonka zależy od tego, czy orzeczony został rozwód ze wskazaniem wyłącznej winy jednego z partnerów czy bez orzekania o winie.
Jeżeli w wyroku rozwodowym sąd stwierdził, że tylko jedna ze stron ponosi winę za rozpad małżeństwa, to strona nieponosząca odpowiedzialności może domagać się od byłego partnera alimentów – i to niezależnie od tego, czy po rozwodzie ma trudności z utrzymaniem się, czy też jej sytuacja finansowa jest dobra.
Art. 60 § 2 KRO przewiduje, że małżonek wyłącznie winny ma obowiązek przyczyniać się „w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”.
Zasądzenie alimentów w razie rozwodu bez orzekania o winie również jest możliwe, ale tylko pod warunkiem, że jeden z małżonków znajduje się w niedostatku (czyli nie posiada środków na własne utrzymanie i nie jest w stanie ich zarobić). Jeśli sąd nie stwierdzi niedostatku (bo takie określenie znajdziemy w przepisach), nie zasądzi alimentów.
Podsumowanie
Rozwód jest jednym z najtrudniejszych życiowych doświadczeń. Towarzyszą mu emocje, a te nigdy nie są dobrym doradcą. Dlatego właśnie warto skorzystać z profesjonalnej reprezentacji na kolejnych etapach rozstrzygnięć sądowych.
Małżonków, którzy chcą zakończyć związek małżeński – albo otrzymali pozew rozwodowy – zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią Adwokaci Katowiccy. Przygotujemy pozew rozwodowy lub odpowiedź na niego, zabezpieczymy interesy Klienta i zadbamy o to, by rozstrzygnięcie w najwyższym stopniu odpowiadało jego oczekiwaniom.