Jakie są skutki orzeczenia separacji?

Podstawowa różnica pomiędzy separacją a rozwodem polega na tym, że w przypadku orzeczenia separacji w dalszym ciągu trwa stosunek małżeństwa. Małżonek pozostający w separacji nie może zatem zawrzeć małżeństwa. Stosunek małżeństwa ulega jednak przekształceniu w następstwie ustania więzi duchowych, gospodarczych i fizycznych między małżonkami. Małżonków nie obowiązują przepisy art. 23-30 kro określające ich prawa i obowiązki, takie jak obowiązek wspólnego pożycia, wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach, prawa do wypłaty wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka.

Dalsze trwanie małżeństwa po orzeczeniu separacji powoduje, że jeżeli przepisy ustawy posługują się pojęciem małżeństwa, należy przyjąć, że odnosi się ono również do małżonków pozostających w separacji, chyba że ustawodawca wprowadził przepis szczególny wyłączający „małżonków pozostających w separacji”. Przez skutki rozwodu należy rozumieć skutki określone w art. 58 kro, regulującym rozstrzygnięcia sądu rozwodowego.

Należy uznać, że przepis art. 61(4) § 3 kro stanowi podstawę obowiązku alimentacyjnego między małżonkami pozostającymi w separacji. Realizacja obowiązku alimentacyjnego między małżonkami zależy od względów słuszności. Przykładowo po orzeczeniu separacji jeden z małżonków znalazł się w trudnej sytuacji materialnej, albowiem z powodu ciężkiej choroby nie może pracować.

Orzeczenie separacji wywołuje skutki także w prawie spadkowym. Zgodnie z art. 935(1) Kodeksu cywilnego przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji.