Jakie prawa ma mama?

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży pracowniczki, a także w okresie jej urlopu macierzyńskiego.

Kodeks pracy przewiduje jednak sytuacje, kiedy pracodawca ma prawo zwolnić kobietę w ciąży. Pierwszy przypadek ma miejsce wtedy, kiedy firma ogłasza upadłość lub likwidację.

Należy wiedzieć również, że pracownica nie ma obowiązku informować pracodawcy o swojej ciąży.

Kobiety w ciąży nie mogą wykonywać w pracy zadań, które są ciężkie, niebezpieczne lub szkodliwe dla zdrowia. Czyli:

– które grożą ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi,

– prace w narażeniu na szkodliwe czynniki biologiczne,

– prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych,

– prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu oraz szereg prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym.

Dla niektórych innych prac ustalone zostały inne normy dla kobiet w ciąży np. dla pracy przy komputerze oraz prac wykonywanych w pozycji stojącej.

Pracodawca nie może także zlecać kobietom w ciąży pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej.

Pracodawca nie może bez zgody pracownicy w ciąży delegować jej poza stałe miejsce pracy, a także zatrudniać w przerywanym czasie pracy.

Jakie urlopy przysługują mamom?

podstawowy urlop macierzyński – w wymiarze 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) liczonych od dnia porodu.

urlop rodzicielski – w wymiarze do 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie). Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, jednorazowo lub w maksymalnie 4 częściach.

urlop wychowawczy – w wymiarze do 36 miesięcy (z tego każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego) udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Przerwa na karmienie – przerwy na karmienie dziecka piersią, których liczba i wymiar zależy od liczby karmionych dzieci, a także od liczby godzin pracy w danym dniu.

Dodatkowo prawa matki po urlopie macierzyńskim obejmują 2 dni płatnego urlopu na dziecko w ciągu roku, niezależnie od liczby dzieci. Z tego przywileju może również skorzystać ojciec, ale zawsze należy wybrać, kto będzie to robił w danym roku. Wniosek może u pracodawcy złożyć rodzic dziecka do lat 14 bez podania przyczyny, a niewykorzystane dni nie przechodzą na kolejny rok.