Rozwód czy separacja – co jest korzystniejsze dla małżonków, którzy mają problemy w związku? To zależy od tego, czy widzą szansę na odbudowanie relacji, czy też są one osłabione do tego stopnia, że partnerzy nie wyobrażają sobie dalszego wspólnego życia.
Przed złożeniem samodzielnie napisanego pozwu rozwodowego lub pozwu o orzeczenie separacji zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią adwokacką. Zaproponujemy najkorzystniejsze rozwiązania dotyczące uregulowania opieki nad wspólnymi dziećmi i podziału majątku. Wyjaśnimy także, czy jest szansa na orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka – ale też czy warto się o takie rozstrzygnięcie ubiegać.
Zajrzyj na: Prawo rodzinne i opiekuńcze
Rozwód
Rozwód polega na rozwiązaniu małżeństwa przez sąd na żądanie jednego z małżonków. Można o niego wnioskować, gdy rozkład pożycia małżeńskiego ma charakter zupełny i trwały, a więc nie ma szans na to, by małżonkowie chcieli kontynuować związek.
Przyjmuje się, że rozkład pożycia małżeńskiego następuje, gdy zerwane zostały wszystkie więzi między małżonkami.
- Więź emocjonalna – o jej ustaniu świadczy wrogi stosunek między małżonkami.
- Więź fizyczna – aby ustalić jej koniec, sąd na rozprawie zapyta, kiedy po raz ostatni małżonkowie odbyli stosunek seksualny.
- Więź gospodarcza – małżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego.
Z kolei z trwałością rozkładu pożycia małżeńskiego mamy do czynienia, gdy stan ten jest nieodwracalny, tj. gdy małżonkowie nie widzą szans na odbudowanie relacji.
Pozew rozwodowy może złożyć każdy z małżonków w dowolnym czasie. Polskie prawo nie przewiduje możliwości składania wspólnych pozwów – nawet jeśli oboje partnerzy chcą zakończyć związek i uniknąć przy tym sporu.
W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje rozwodów – z orzekaniem o winie i bez orzekania o winie.
Rozwód z orzeczeniem o winie
Może o niego wnieść małżonek, który nie ponosi winy za rozkład małżeństwa, zaś wyłączną winę ponosi drugi małżonek. Będzie to możliwe np. w sytuacji, gdy rozwód jest spowodowany zdradą jednego z partnerów, stosowaniem przez niego przemocy fizycznej, uzależnieniem, którego ten nie chce leczyć.
W trakcie postępowania sąd weryfikuje zasadność oskarżeń strony, która przekonuje, że partner ponosi wyłączną winę za zniszczenie relacji. Jeśli uzna, że rzeczywiście można mówić o winie tylko jednej strony, to na wniosek i rzecz małżonka, który żadnej winy nie ponosi, może zasądzić alimenty. Nie chodzi tutaj o alimenty na dzieci, bo rodzice mają obowiązek utrzymywać je niezależnie od wszystkich innych okoliczności.
Alimenty dla byłego małżonka
Jeżeli w wyroku rozwodowym sąd stwierdził, że tylko jedna ze stron ponosi winę za rozpad małżeństwa, to strona nieponosząca odpowiedzialności może domagać się od byłego partnera alimentów. I to niezależnie od tego, czy po rozwodzie znajduje się w trudnej sytuacji (przepisy mówią o niedostatku), czy też jej sytuacja finansowa jest obiektywnie dobra.
Art. 60 § 2 KRO przewiduje, że małżonek wyłącznie winny ma obowiązek przyczyniać się „w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku”.
Takie rozstrzygnięcie jest korzystne dla małżonka, który nie zachował się względem byłego partnera nieuczciwie.
Wskazanie wprost winnego może dać satysfakcję i rekompensatę finansową, ale trzeba mieć na względzie, że postępowanie zmierzające do udowodnienia wyłącznej winy będzie trwało dłużej i przebiegać będzie w nieprzyjemnej atmosferze wzajemnych zarzutów. Ujawniane będą różne małżeńskie tajemnice, strony będą powoływać na świadków swoich bliskich, którzy zostaną w ten sposób włączeni w spór małżeński.
Jeśli nie można powiedzieć, że jedna osoba jest wyłącznie winna rozpadu małżeństwa – lub małżonkowie chcą uniknąć tego, co potocznie określa się „praniem brudów” – para powinna wybrać rozwód bez orzekania o winie.
Rozwód bez orzekania o winie
Rozwód bez orzekania o winie znacząco przyspiesza całą procedurę. Jeśli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci i nie pozostają w sporze co do podziału majątku, rozwód może zostać orzeczony już na pierwszej rozprawie. Warunkiem tak szybkiego wydania orzeczenia jest to, by oboje partnerzy zgodnie uznali, że doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego.
O ile małżonkowie mogą być zgodni co do tego, że nie chcą ustalać winy za rozkład pożycia małżeńskiego, to już mogą pozostawać w głębokim konflikcie dotyczącym podziału majątku albo opieki nad dziećmi (a co za tym idzie: władzą rodzicielską, miejscem ich przebywania, wysokością alimentów).
W takiej sytuacji trzeba brać pod uwagę, że postępowanie nie zakończy się na pierwszej czy drugiej rozprawie, a sąd przeprowadzi długotrwałe postępowanie dowodowe.
We wszystkich typach spraw rozwodowych pomoże wam nasza Kancelaria Adwokacka – Zapraszamy do kontaktu!
Alimenty przy rozwodzie bez orzekania o winie
Orzeczenie rozwodu bez winy nie zamyka drogi do alimentów. Jeśli jeden z małżonków znajduje się w niedostatku (czyli nie posiada środków na własne utrzymanie i nie jest w stanie ich zarobić, choć podejmuje takie starania), to może domagać się od byłego partnera alimentów.
Jak widać, warunkiem zasądzenia alimentów przy rozwodzie bez winy jest trudne położenie finansowe jednego z partnerów. Takiego zastrzeżenia nie było przy rozwodzie z orzeczeniem o winie.
Separacja
Separacja nie stanowi rozwiązania małżeństwa – partnerzy nie mogą wstąpić w nowy związek małżeński. Stanowi ona natomiast przypieczętowania stanu, w którym nie żyją razem i nie istnieje między nimi żadna z trzech wspomnianych wyżej więzi.
Sąd może orzec separację z inicjatywy jednego z małżonków. W toku postępowania zbada, czy nastąpił całkowity rozkład pożycia między partnerami. Dla orzeczenia separacji nie jest wymagane, by partnerzy mieszkali osobno – może się zdarzyć, że w związku z chęcią sprawowania opieki nad dzieckiem nadal zamieszkują wspólnie.
Powodem, dla którego pomimo rozkładu pożycia mieszkają razem, mogą być też pieniądze lub fakt, że mieszkanie/dom kupili razem i każde z nich uważa, że ma do niego równe prawa.
W odróżnieniu od rozwodu – stan rozkładu nie musi być trwały. Można ogłosić separację, gdy partnerzy nie wykluczają, że do siebie wrócą.
Separacja może, ale nie musi, prowadzić do rozwodu. Równie dobrze może być czasem, w którym partnerzy przemyślą, czy chcą próbować naprawić swój związek.
Do wyprowadzenia się ze wspólnego domu i życia w pojedynkę nie jest potrzebne orzeczenie sądu w przedmiocie separacji. Znacznie częściej spotykamy się z czymś, co można określić jako separacja faktyczna – partnerzy przestają razem mieszkać, ograniczają kontakt. W tym czasie mogą pracować nad odbudowaniem relacji lub przymierzać się do złożenia pozwu rozwodowego.
Warto też dodać, że przepisy nie wymagają, by przed złożeniem pozwu o rozwiązanie małżeństwa partnerzy znajdowali się w separacji. Można złożyć pozer rozwodowy w czasie trwania małżeństwa.