Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje, z mocy prawa, wspólność majątkowa. Majątek małżonków składa się z dwóch części: majątku wspólnego i dwóch majątków osobistych. W razie rozwodu podziałowi podlega majątek wspólny, ale mogą zostać również poczynione rozliczenia dotyczące majątków osobistych.
Małżonkowie muszą zwrócić wydatki poczynione z majątku wspólnego na osobisty, można też żądać rozliczenia wydatków poczynionych z majątku osobistego na wspólny. Podział majątku po rozwodzie może nastąpić na dwa sposoby: przed notariuszem lub w ramach postępowania sądowego.
Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność majątkowa (ustawowa) – chyba że małżonkowie zawarli majątkową umowę małżeńską (intercyzę), która w inny sposób reguluje kwestie majątkowe między nimi.
Jeśli jednak takiej umowy nie ma, to przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa przez oboje małżonków, lub jedno z nich, należą do majątku wspólnego (chyba że na mocy ustawy należą do majątku osobistego któregoś z małżonków). Przedmioty nabyte przed zawarciem związku nie stanowią wspólnego majątku, lecz pozostają majątkiem osobistym partnerów.
Zobacz: Prawo rodzinne i opiekuńcze
Majątek osobisty małżonków – co wchodzi w jego skład?
Zgodnie z art. 33 Kodeksu cywilnego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że darczyńca nie wskaże wyraźnie, że przekazuje je do majątku osobistego jednego z małżonków,
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności podlegającej odrębnym przepisom,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspakajania potrzeb jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- świadczenia wypłacone z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne.
Majątek wspólny – co podlega podziałowi?
Majątkiem wspólnym są z kolei przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub jednego z nich. Przedmioty rozumiemy szeroko – to własność i inne prawa majątkowe.
Do majątku wspólnego należą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej małżonków,
- dochody z majątku wspólnego i majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym każdego z małżonków,
- przedmioty codziennego użytku domowego, nawet gdy zostały nabyte przez dziedziczenie lub darowiznę.
Jakie dokumenty są potrzebne do podziału majątku?
Z chwilą rozwiązania małżeństwa automatycznie ustaje wspólność majątkowa. Uznaje się wtedy, że każdy z byłych małżonków posiada równy udział w majątku – po połowie. Małżonkowie mogą na tym poprzestać, podział majątku nie jest obowiązkowy, ale większości zależy na uregulowaniu tej kwestii.
Po uprawomocnieniu się wyroku orzekającego rozwód byli małżonkowie mogą dokonać podziału majątku wspólnego. Przepisy zezwalają na dokonanie podziału już w ramach sprawy rozwodowej, ale w praktyce zdarza się to rzadko, bo powoduje wydłużenie całego procesu.
Są dwa sposoby na dokonanie podziału majątku po rozwodzie:
a) W formie aktu notarialnego, co wymaga zgody partnerów co do rozdzielenia poszczególnych składników majątkowych. Byli małżonkowie muszą przedłożyć:
- odpis prawomocnego wyroku rozwodowego,
- wszelkiego rodzaju dokumenty potwierdzające prawo własności poszczególnych składników majątku wspólnego (np. umowy sprzedaży, darowizny, akty własności itd.).
b) W drodze prawomocnego postanowienia sądu, co stosowane jest, gdy byli małżonkowie nie są w stanie porozumieć się w sprawie podziału. Takim sprawom nierzadko towarzyszą duże emocje, a partnerzy umniejszają rolę drugiej osoby w procesie budowania majątku. Jeśli jednak są w stanie dojść do porozumienia, mogą wspólnie przygotować plan podziału majątku. Przyspieszy to cały proces.
Potrzebujesz pomocy w sprawie o podział majątku? Zgłoś się do nas!
Jeśli małżonkowie są zgodni co do tego, jak chcą podzielić po rozwodzie majątek wspólny, cały proces może zostać zamknięty w trakcie jednej wizyty u notariusza. Często jednak podziałowi towarzyszą emocje, które uniemożliwiają wypracowanie porozumienia i konieczne staje się zaangażowanie do sprawy sądu.
Warto skorzystać ze wsparcia adwokata, który zadba o interesy klienta. Nasza kancelaria podejmuje się reprezentowania byłych małżonków w sprawach o podział majątku. Zachęcamy do kontaktu. Chętnie odpowiemy na wszystkie pytania!