Opieka i kuratela to dwie formy ochrony prawnej osób, które nie są w pełni zdolne do prowadzenia swoich spraw lub zarządzania swoim majątkiem. Ich ustanowienie wymaga orzeczenia sądu lub organu administracyjnego, który bierze pod uwagę interes i dobro osoby poddanej ochronie.
Opieka nad małoletnim
Opieka nad małoletnim to szereg obowiązków i praw związanych z dbałością o jego osobę i majątek, pozostających pod ścisłym nadzorem państwa. Ustanawia się ją, gdy żadnemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska lub jeśli rodzice są nieznani. Zadaniem opiekuna prawnego jest przede wszystkim dbanie o dobro i majątek podopiecznego, zabezpieczenie jego interesów społecznych i reprezentowanie go w czynnościach cywilnoprawnych.
Opieka jest więc pod wieloma względami zbliżona do władzy rodzicielskiej, ale nie dotyczy ona wyłącznie osób małoletnich. Może także zostać ustanowiona dla osób dorosłych, które są ubezwłasnowolnione, czyli nie mają zdolności do czynności prawnych z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego czy uzależnienia.
Kto nie może być opiekunem?
Zgodnie z prawem, opiekunem nie może być osoba, która:
- została skazana za przestępstwo,
- nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych,
- nie posiada pełni praw publicznych,
- została wcześniej pozbawiona praw rodzicielskich lub zwolniona z opieki,
- pozostaje konflikcie interesów z podopiecznym lub jego rodziną,
- nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej opieki i pieczy nad osobą i majątkiem podopiecznego.
Ustanowienie kurateli
Kuratela to kolejna forma ochrony prawnej osób, które są niezdolne do samodzielnego prowadzenia swoich spraw. Czym różni się od opieki?
Przede wszystkim tym, że osoba poddawana kurateli i kurator nie są spokrewnieni ani nie łączą ich więzi emocjonalne. Co więcej, kuratela ma głównie na celu ochronę interesów majątkowych poprzez zarządzanie majątkiem, a także reprezentowanie w sprawach cywilnych czy administracyjnych.
Kuratela ustanawiana jest na określony czas bądź też do wykonania konkretnej czynności.
Sprawdź także: Prawo rodzinne i opiekuńcze
Ustanowienie kuratora
Kuratora może ustanowić sąd opiekuńczy lub w niektórych przypadkach organ administracyjny. Jego ustanowienie może nastąpić z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub strony przeciwnej w postępowaniu cywilnym.
Kuratorem może być osoba pełnoletnia, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, wolna od nałogów i niekarana za przestępstwa przeciwko rodzinie, wolności seksualnej czy obyczajności.
Uchylenie kurateli
Kuratela może zostać uchylona, gdy ustanie cel, dla którego została ustanowiona. Może tak się stać np. w przypadku śmierci osoby objętej kuratelą, na żądanie osoby niepełnosprawnej, jeżeli nie potrzebuje już pomocy do prowadzenia swoich spraw, czy w przypadku osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, jeśli sąd zdecyduje o zniesieniu ubezwłasnowolnienia.
Uchylenie kurateli może więc nastąpić na wniosek osoby, dla której została ustanowiona, ale także jej krewnych, kuratora lub z urzędu. Wymaga to orzeczenia sądu lub organu, który ją ustanowił.
Masz pytania? Zadzwoń lub napisz do nas!
W naszej kancelarii specjalizujemy się w prowadzeniu spraw z zakresu prawa opiekuńczego i rodzinnego. Mamy szerokie doświadczenie i zapewniamy Ci indywidualne podejście. Skontaktuj się z nami już teraz!