Władza rodzicielska stanowi fundamentalny element struktury społecznej. To na jej mocy rodzice mają prawo podejmować kluczowe decyzje związane z życiem, rozwojem i wychowaniem dzieci. Oznacza ona także obowiązki – jak zapewnienie swoim potomkom środków do życia, odpowiednich warunków do nauki czy mieszkania i wyżywienia.
Nie jest ona jednak nieograniczona. Władza rodzicielska podlega regulacjom prawnym w przypadkach, gdy interes dziecka jest zagrożony lub zachodzi konflikt między rodzicami.
Czym jest władza rodzicielska?
Władza rodzicielska to zbiór praw i obowiązków wobec małoletnich dzieci dotyczący ich rodziców. Daje im ona prawo do podejmowania decyzji dotyczących wychowania, opieki, zdrowia, edukacji i innych aspektów życia dziecka. Obejmuje pieczę nad jego osobą i majątkiem, wychowanie z poszanowaniem jego godności i praw, a także reprezentowanie w różnego rodzaju czynnościach prawnych i oświadczeniach woli.
Władza rodzicielska wygasa w momencie osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Domyślnie przysługuje obojgu rodzicom, sąd może jednak orzec inaczej.
Może on pozbawić praw rodzicielskich tylko wtedy, gdy istnieją poważne przyczyny, które uniemożliwiają lub utrudniają sprawowanie władzy rodzicielskiej. Takie powody to między innymi:
- trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej – np. długotrwały pobyt w więzieniu, ciężka choroba, zaginięcie, wyjazd za granicę i brak utrzymywania kontaktu z dzieckiem,
- nadużywanie władzy rodzicielskiej – np. przemoc (fizyczna lub psychiczna), wykorzystywanie seksualne,
- zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich – np. porzucenie dziecka, niepłacenie alimentów, brak troski o zdrowie i rozwój dziecka.
Z czym wiąże się pozbawienie praw rodzicielskich?
Na skutek takiej decyzji rodzic traci prawo i obowiązek do opieki, wychowania i reprezentowania dziecka. Nie może on dłużej podejmować żadnych ważnych decyzji związanych z życiem swojego potomka.
Co ważne, rodzic pozbawiony praw rodzicielskich nadal ma jednak obowiązek płacenia alimentów i prawo do kontaktów z dzieckiem – chyba że sąd uzna, że jest to szkodliwe dla dobra małoletniego. Nie traci także prawa do dziedziczenia po dziecku i odwrotnie.
Sprawdź Prawo rodzinne i opiekuńcze
Czy władza rodzicielska może być przywrócona?
Tak, władza rodzicielska może zostać przywrócona. Jest to możliwe zarówno w stosunku do jednego, jak i obojga rodziców.
By tak się stało, sąd opiekuńczy musi orzec, że ustały przyczyny, które były podstawą do jej pozbawienia bądź ograniczenia. Może on przywrócić władzę rodzicielską w całości lub częściowo, nakładając na rodzica (opiekuna) pewne ograniczenia.
Aby ubiegać się o przywrócenie władzy rodzicielskiej, należy złożyć wniosek do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Sąd rozpoznaje wniosek po wysłuchaniu stron, dziecka (jeśli ma co najmniej 13 lat) i opinii kuratora sądowego, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy oraz przede wszystkim – dobro dziecka.
Jak wygląda sprawa o ograniczenie praw rodzicielskich?
Sprawa o ograniczenie praw rodzicielskich może być wszczęta na wniosek drugiego rodzica, krewnego dziecka lub kuratora sądowego. Sąd może też zająć się sprawą na podstawie zgłoszenia policji lub innej instytucji. Toczy się ona w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.
Podczas rozprawy sąd wysłuchuje stron, świadków i biegłych. Może także zasięgnąć opinii psychologa, lekarza czy kuratora. Sąd orzeka o ograniczeniu władzy rodzicielskiej tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla interesu dziecka.
Kancelaria Adwokaci Katowiccy – pomożemy w sprawach o ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich
Decyzja o konieczności ograniczenia lub całkowitym pozbawieniu praw rodzicielskich nie jest łatwa, ale czasem to najlepsze, co można zrobić dla dziecka. Nasza kancelaria ma szerokie doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw.
Potrzebujesz wsparcia w tym zakresie? Zapewniamy Ci profesjonalizm, pełne zrozumienie Twoich potrzeb i indywidualne podejście do sprawy. Możesz mieć pewność, że będziemy kierować się przede wszystkim dobrem dziecka i zatroszczymy się o najszybsze rozwiązanie problemu. Zapraszamy do kontaktu!